W dniu 15 sierpnia po Wielkiej Defiladzie Niepodległości z okazji Święta Wojska Polskiego w ogrodach pałacu prezydenckiego odbyło się spotkanie z Prezydentem RP Andrzejem Dudą. W popołudniowym spotkaniu z Głową Państwa i Pierwszą Damą wzięli udział m.in. kombatanci, Marszałek Senatu, Minister Obrony Narodowej, dyplomaci i zaproszeni goście.
Dnia 15 sierpnia 2018 roku, w dniu Święta Wojska Polskiego i w roku jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda i Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak zorganizowali największą po 1989 roku defiladę wojskową.
Ponad 3000 żołnierzy wszystkich rodzajów sił zbrojnych, 100 samolotów, blisko 200 wozów bojowych i setki rekonstruktorów prezentujących historię polskiego oręża wzięło udział w Wielkiej Defiladzie Niepodległości.
Z Bohaterką tamtych sierpniowych dni… niezwykle pogodną, wspaniałą Haliną Rutkowską-Rogozińską ps. „Mała” – żołnierzem, łączniczką IV Obwodu Ochota. Jak sama wyznała: „Byłam panną podczas powstania” – morową! – dodałem. Odpowiedziała uśmiechem i łzą – napisał na swoim profilu w 74. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Grzegorz Nieradka.
Byłam jeszcze bardzo młoda i w związku z tym, że moi rodzice byli wysiedleni było bardzo ciężko. Pamiętam taką Wielkanoc w czasie okupacji, gdzie oprócz tak zwanego przydziałowego chleba, nie życzę nikomu takiego chlebka przydziałowego, to na całą Wielkanoc, na całą rodzinę mieliśmy jeden słoik smalcu. Ale i tak byliśmy bardzo zadowoleni i do tej pory pamiętam jak mój ojciec powiedział: „Ale Marysiu, jest jeszcze trochę mąki, zrobisz kluseczki i będą wspaniałe święta”. Czytaj więcej…
W niedzielę, 22 lipca br. w przeddzień 74. rocznicy zbrodni w Lesie Grabińskim Towarzystwo Miłośników Lubatowej zorganizowało po raz XV Bieg „Szlakiem Partyzantów z Lubatowej”.
To sportowe i patriotyczne wydarzenie co roku cieszy się ogromnym zainteresowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych, a także profesjonalnych biegaczy. Choć zasadniczym celem biegu jest upamiętnienie zamordowanych w iwonickim Lesie Grabińskim 38 Lubatowian – żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, to organizatorzy dokładają wszelkich starań, aby uczestnicy i zwycięzcy mogli cieszyć się cennymi nagrodami. Piękne puchary, pamiątkowe medale i cenne upominki zachęcają do sportowej rywalizacji tak samo jak potrzeba oddania hołdu mieszkańcom gminy. W tym roku w ufundowanie nagród włączył się Przewodniczący Komitetu Prawa i Sprawiedliwości w Iwoniczu-Zdroju Grzegorz Nieradka przekazując dla najmłodszych uczestników Biegu gry edukacyjne i planszowe.
W niedzielę, 22 lipca br. w Lubatowej sprawowana była uroczysta Msza Święta w intencji ofiar zbrodni dokonanej przez niemiecko-ukraiński batalion SS-Galizien na 72 Polakach. W Lesie Grabińskim od strzału w tył głowy życie stracili żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich.
W Eucharystii z udziałem pocztu sztandarowego OSP Lubatowa, przedstawicieli władz lokalnych i mieszkańców uczestniczyli przedstawiciele Komitetu Prawa i Sprawiedliwości w Iwoniczu-Zdroju na czele z Przewodniczącym Zarządu Grzegorzem Nieradką i Sekretarzem Bartłomiejem Staniszem.
Po Mszy Świętej delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem-mauzoleum w miejscu pochówku 38 mieszkańców Lubatowej – ofiar zbrodni w Lesie Grabińskim.
Rusza III edycja konkursu „Warto być Polakiem” poświęconego pamięci Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prof. Lecha Kaczyńskiego. Tematem przewodnim edycji jest „Działalność społeczna i polityczna oraz rola Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w odbudowie niepodległej Polski”. Równolegle odbywa się także VI edycja konkursu „Młody człowiek pamięta o bohaterach”. Patronat Honorowy nad konkursami wiedzy objął Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Marek Kuchciński. Główną nagrodą w konkursach jest wycieczka do Brukseli ufundowana przez Posła do Parlamentu Europejskiego Tomasza Porębę.
Z końcem maja br. zaproszenia do udziału w konkursach, wraz z niezbędnymi informacjami i regulaminami, zostały przesłane do szkół z terenu województwa podkarpackiego. Jak podają organizatorzy, konkursy przeznaczone są dla uczniów szkół podstawowych (od klasy VI w bieżącym roku szkolnym oraz dla II i III klasy gimnazjalnej), dla uczniów szkół średnich oraz studentów.
W dwóch poprzednich edycjach konkursu „Warto być Polakiem” uczniowie mierzyli się z interpretacją wybranych słów śp. Lecha Kaczyńskiego z czasów jego prezydentury. Obecnie mogą wybrać jeden z pięciu tematów i opracować go w formie pracy o charakterze literackim, plastycznym, fotograficznym, multimedialnym.
– Formuła prac jest na tyle szeroka, że każda forma zostanie przez komisję oceniona. Nie zamierzamy ograniczać uczestników, liczy się pomysłowość i oryginalność, ale także wiedza – mówi Grzegorz Nieradka, organizator konkursu „Warto być Polakiem”.
Tematy prac zamieszczone zostały w Regulaminie konkursu. Są one następujące:
Organizatorzy wskazują także cele, jakie przyświecają im podczas organizacji konkursu. Najważniejsze z nich do zainteresowanie uczniów najnowszą historią Polski, kształtowanie postaw obywatelskich w duchu patriotyzmu oraz przybliżenie działalność Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
Konkurs „Młody człowiek pamięta o bohaterach” organizowany jest już po raz szósty. Tutaj wśród tematów również znalazło się pięć propozycji.
Wybór tematów nie był przypadkowy. W sposób oczywisty nawiązują one do takich rocznic jak 250. rocznica związania konfederacji barskiej, 155. rocznica wybuchu powstania styczniowego czy 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.
To właśnie sto lat polskiej niepodległości, które wszyscy Polacy będą przeżywać w sposób szczególny 11 listopada, a które czczone są przez cały rok 2018 stało się inspiracją dla trzech młodych radnych do wspólnego ogłoszenia konkursów wiedzy, aby w ten sposób uczniowie i studenci mogli pogłębić i rozszerzyć swoje wiadomości z historii Polski, także tej najnowszej.
Organizatorami konkursów są trzej radni z podkarpackich miast: Grzegorz Nieradka z Iwonicza-Zdroju, Piotr Kozak z Jarosławia i Maciej Kamiński z Przemyśla.
– Znamy się od wielu lat, spotykamy się na wielu uroczystościach czy spotkaniach. Do tej pory jednak każdy z nas realizował swoją społeczną działalność na obszarze swego miasta czy powiatu. W tym wyjątkowym roku, jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, postanowiliśmy połączyć siły i zorganizować coś razem w skali całego województwa podkarpackiego, to duże wyzwanie – mówi radny Grzegorz Nieradka.
Konkursy wiedzy ogłoszone zostały pod koniec maja. Termin nadsyłania prac upływa z dniem 14 września. Rozdanie nagród dla laureatów odbędzie się w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie 28 września. W ich ufundowanie włączyła się Kancelaria Prezydenta RP, Kancelaria Sejmu RP, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Organizatorów aktywnie wspiera również wiceprzewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Tadeusz Majchrowicz oraz związkowcy „Solidarności” z całego województwa podkarpackiego. Nagrody rzeczowe przekazało również Wydawnictwo „Biały Kruk” i Wydawnictwo ARCANA. Wśród nagród, oprócz wspomnianej wycieczki do Brukseli, znajdują się tablety, eleganckie pióra i długopisy, pięknie wydane albumy, cenne książki i gry edukacyjne oraz praktyczne gadżety.
Przewodniczący Forum Młodych Prawa i Sprawiedliwości Okręg nr 22 KROSNO
Biuro Prawa i Sprawiedliwości ul. Tkacka 2a, 38-400 Krosno
Krosno, 25 maja 2018 r.
OŚWIADCZENIE
Z wielkim niepokojem obserwujemy działania władz miasta Krosna, które przystąpiły do remontu kamienicy przy ul. Portiusa, w której podczas II wojny światowej urzędowało gestapo, a po zainstalowaniu systemu komunistycznego w Polsce, władze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Obecnie kamienica przystosowywana jest na Biuro Wystaw Artystycznych. Nie byłoby w tym nic niepokojącego, gdyby nie fakt, że w piwnicach tego budynku przetrzymywano i torturowano m.in. żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego, a remont zakłada zainstalowanie w celach więziennych dawnej katowni UB silnika dźwigu osobowego.
Śladem tragicznych wydarzeń rozgrywających się w piwnicach krośnieńskiego PUBP są pozostawione na ścianach napisy, które zostały wyryte przez więzionych bohaterów. Do dziś można dostrzec tam nazwiska, daty i symbole religijne będące ostatnią wiadomością, jaką przed śmiercią chcieli pozostawić światu. Te bezcenne ślady męczeństwa Polaków zostały odkryte dopiero w latach 90-tych ubiegłego wieku. Nie przeszkodziło to jednak w urządzeniu w jednej z cel śmierci… kotłowni. W ten sposób bezpowrotnie utracone zostały napisy i rysunki („Monstrancja” i „Serce Jezusowe”) wykonane tam przez bohaterskiego kapłana, ks. Jana Zawrzyckiego, związanego z Armią Krajową, więzionego w czasach stalinowskich i noszącego pośmiertnie tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Dziś, gdy poziom świadomości społecznej na temat czasów komunistycznego terroru jest znacznie wyższy, a upowszechnianie wiedzy na temat Żołnierzy Wyklętych przeżywa swoisty renesans, mieszkańcy Krosna przegrywają walkę o zachowanie unikalnych śladów mrocznych czasów komunizmu. Ponad wszystko bulwersujący jest jednak fakt, że miejsce uświęcone męczeńską krwią naszych rodaków stanowi własność publiczną, a mimo to Krośnianie w żaden sposób nie mogą wymusić na władzach zaprzestania prowadzonych prac remontowych mogących spowodować utratę historycznego dziedzictwa. Wyraz sprzeciwu wobec zamiarów Prezydenta Krosna wyraziło szereg środowisk kościelnych i patriotycznych.
W związku z powyższym zwróciliśmy się do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z wnioskiem o przeanalizowanie decyzji Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który wyraził zgodę na prowadzenie prac remontowych. O sprawie poinformowaliśmy również Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji prosząc o wsparcie naszych starań mających na celu zabezpieczenie śladów historii obecnych w budynku dawnej katowni UB w Krośnie.
Grzegorz Nieradka
Grzegorz Nieradka, radny rady Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju, w opublikowanym artykule pt. „W obronie wiary i wolności. Mija 250 lat od zawiązania Konfederacji Barskiej” (Nasza Wspólnota, nr 202/2018) zaapelował o godne uczczenie pierwszego polskiego powstania narodowego. Zaproponował ogłoszenie roku 2018 rokiem Konfederacji Barskiej na terenie Gminy Iwonicz-Zdrój oraz nadanie rondu w Iwoniczu imienia Konfederatów Barskich.
Poniżej publikujemy projekty uchwał w tej sprawie, zwracając się do mieszkańców Iwonicza i gminy Iwonicz-Zdrój o udzielenie społecznego poparcia dla tej inicjatywy. Zachęcamy również do zapoznania się z treścią artykułu „W obronie wiary i wolności”, gdzie Grzegorz Nieradka przedstawia związki Konfederacji z Iwoniczem przedstawiając zasadność poniższych projektów uchwał. Czytaj: „W obronie wiary i wolności”
UCHWAŁA NR …/…/2018
RADY MIEJSKIEJ W IWONICZU-ZDROJU
z dnia … marca 2018 r.
w sprawie ogłoszenia roku 2018 „Rokiem Konfederacji Barskiej” na terenie Gminy Iwonicz-Zdrój
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9 i art 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz wniosku złożonego przez Klub Radnych Prawo i Sprawiedliwość
Rada Miejska w Iwoniczu-Zdroju uchwala, co następuje:
1. Ogłasza się rok 2018 „Rokiem Konfederacji Barskiej” na terenie Gminy Iwonicz-Zdrój.
2. Przyjmuje się ramowy harmonogram obchodów „Roku Konfederacji Barskiej”, który stanowi załącznik do niniejszej uchwały oraz upoważnia się Przewodniczącego Rady Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju do powołania komitetu organizacyjnego obchodów.
3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy.
4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
———-
Załącznik do Uchwały nr ………………………….
Rady Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju
z dnia ………………………. 2018 r.
Harmonogram obchodów „Roku Konfederacji Barskiej” w Gminie Iwonicz-Zdrój
3 maja 2018
15 sierpnia 2018
11 listopada 2018
Uzasadnienie do projektu uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2018 „Rokiem Konfederacji Barskiej” na terenie Gminy Iwonicz-Zdrój
W 2018 roku minęła 250. rocznica zawiązania Konfederacji Barskiej – związku zbrojnego polskiej szlachty, która sprzeciwiła się ustępstwom wobec carskiej Rosji i podjęła walkę w obronie wiary katolickiej i wolności Rzeczypospolitej. Konfederaci Barscy zaznaczyli swoją obecność na terenach Gminy Iwonicz-Zdrój, w szczególności w miejscowości Iwonicz, gdzie walczyli z oddziałami wojsk rosyjskich. W iwonickim dworze przebywał też polski bohater Kazimierz Pułaski ranny podczas starcia dwóch oddziałów konfederackich, a właścicielem Iwonicza był Michał Ostaszewski – jeden z przywódców Konfederacji Barskiej. Ogłoszenie roku 2018 „Rokiem Konfederacji Barskiej na terenie Gminy Iwonicz-Zdrój” to wyraz oddania hołdu uczestnikom pierwszego polskiego powstania narodowego w 250. rocznicę jego wybuchu.
UCHWAŁA NR …/…/2018
RADY MIEJSKIEJ W IWONICZU-ZDROJU
z dnia … marca 2018 r.
w sprawie nadania nazwy rondu w Iwoniczu
Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j. t. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) oraz wniosku złożonego przez Klub Radnych Prawo i Sprawiedliwość
Rada Miejska w Iwoniczu-Zdroju
uchwala, co następuje:
1. Nadaje się skrzyżowaniu (rondo): ul. Zadwór, ul. Zagrodniki w miejscowości Iwonicz, którego położenie określa załącznik do niniejszej uchwały, nazwę „Rondo im. Konfederatów Barskich”.
2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Iwonicz-Zdrój.
3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.
Załącznik do Uchwały nr ………………………….
Rady Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju
z dnia ………………………. 2018 r.
Uzasadnienie do projektu uchwały w sprawie nadania nazwy rondu w Iwoniczu
Niezwykle istotną sprawą dla podtrzymania pamięci i tradycji ważnych wydarzeń historycznych, a przez to tożsamości narodowej Polaków, jest dbałość o godne upamiętnienie swoich bohaterów. Na ziemiach dawnej Galicji, gdzie swą obecność tak mocno zaznaczyli Konfederaci Barscy, istnieje szereg miejsc przypominających o potyczkach i zbrojnych starciach sprzed 250 lat. Jeszcze więcej wciąż jest jednak do odkrycia. Pochowanych w bezimiennych mogiłach Konfederatów upamiętniono na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie jedna z tablic nosi napis: „Konfederacja Barska 29 II 1768 – 18 VII 1772”. Iwonicz, jako miejscowość dosłownie naznaczone obecnością uczestników tego pierwszego polskiego powstania narodowego, na czele z jego przywódcą Kazimierzem Pułaskim, ma szczególne zobowiązanie do dokonania godnego upamiętnienia obrońców Ojczyzny. Wybudowane w 2017 roku – jedyne rondo w Iwoniczu – powinno nosić imię Konfederatów Barskich. Położone jest bowiem na ziemiach należących niegdyś do iwonickiego dworu, którego właścicielami byli kolejno Józef Salezy Ossoliński i Michał Ostaszewski – jeden z przywódców Konfederacji Barskiej i zwolennik Konstytucji 3 Maja. To na iwonickiej ziemi doszło do starcia wojsk konfederackich z Rosjanami. To wreszcie w iwonickim dworze przebywał Kazimierz Pułaski, zraniony podczas potyczki dwóch oddziałów konfederackich. Okrągła 250. rocznica zawiązania Konfederacji Barskiej jest zatem doskonałą okazją do trwałego wpisania Konfederatów Barskich w krajobraz Gminy Iwonicz-Zdrój.
fot. Mogiła Konfederatów Barskich w Rogach k. Iwonicza
W bieżącym 2018 roku przeżywać będziemy w naszej Ojczyźnie podniosły jubileusz 100-lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości. I choć z tym wydarzeniem jednoznacznie kojarzymy dzień 11 listopada 1918 roku, kiedy to Rada Regencyjna przekazała władzę nad podległym jej wojskiem Józefowi Piłsudskiemu, to należy pamiętać, że dążenia niepodległościowe naszych przodków były długotrwałym społeczno-politycznym procesem, w który zaangażowanych było kilka pokoleń Polaków. Warto także w tym miejscu wzbudzić w sobie refleksję i zdać sprawę z wartości, jaką jest suwerenne państwo. Taka refleksja bez wątpienia zrodziła się w sercach i umysłach patriotycznej części polskiej szlachty, która dokładnie 250 lat temu stanęła w obronie trzech najwyższych wartości: Boga, Honoru i Ojczyzny. To właśnie na jej cześć Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwałą z dnia 8 czerwca 2017 roku zdecydował o ustanowieniu roku 2018 Rokiem Konfederacji Barskiej.
Przyczyny zawiązania konfederacji
W końcu XVIII wieku osłabiona finansowo i militarnie Rzeczpospolita leżąca pomiędzy drapieżnymi sąsiadami chyliła się ku upadkowi. Wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na tron miał być gwarantem uległości Polski wobec rosyjskich interesów. Wojska carycy Katarzyny II przemieszczały się swobodnie po całym kraju traktując nasze ziemie jak własny folwark. Jednak dopiero zuchwałe żądania Rosjan dotyczące zrównania praw mniejszości religijnych z katolicką większością oraz porwania i wywiezienia nieposłusznych polskich senatorów w głąb rozległej Rosji wywołały wielkie oburzenie i reakcję polskiego narodu. Z końcem lutego 1768 roku do królewskiego miasta Bar na Podolu zmierzali licznie ochotnicy wraz ze zbuntowanymi oddziałami wojsk koronnych. W tamtejszym klasztorze karmelitańskim 29 lutego 1768 roku szlachta spisała donośny akt konfederacji w obronie wiary i wolności. Od tego dnia walka o zachowanie niepodległości stała się obowiązkiem także religijnym, a nadzieją na zwycięstwo w tej walce pozostawała Opatrzność Boża. Dowodem tego są słowa kończące akt zawiązania konfederacji barskiej: „Czyńmy już więc w Imię Trójcy Przenajświętszej Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego to sprzysiężenie osobiste i powszechne. Tarczą będzie nam Maryja”.
Historia Konfederacji Barskiej nadal nie została dostatecznie zgłębiona. Przeszkodą w jej odkrywaniu i badaniu był okres PRL czyli czas komunistycznego zniewolenia Polski po II wojnie światowej. Sowieckie marionetki nazywające siebie „władzą ludową” nie mogły wyrazić zgody na popularyzację antyrosyjskiego powstania z lat 1768-1772. Doświadczył tego m.in. wybitny polski historyk Władysław Konopczyński (1880 – 1952), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Poseł na Sejm I kadencji II Rzeczypospolitej oraz autor monumentalnego dwutomowego dzieła pt. „Konfederacja Barska” wydanego po raz pierwszy w 1936 roku. Jako jeden z nielicznych naukowców bardzo wnikliwie zajął się tematem konfederacji wzbudzając powszechne nim zainteresowanie wśród społeczeństwa II RP. Kolejne, po przedwojennych, wydanie tego dzieła nastąpiło dopiero w 1991 roku, a więc po zmianach ustrojowych i upadku komunizmu, do dziś pozostając jednym z podstawowych opracowań w tej dziedzinie.
„Konfederak za półtorak…” czyli Konfederacja Barska na Podkarpaciu
Działania militarne prowadzone na terenie obecnego województwa podkarpackiego w czasach Konfederacji Barskiej, tj. w latach 1768 – 1772, miały przeważnie charakter wojny partyzanckiej. Jednorazowo w poszczególnych potyczkach, każda ze stron (Konfederaci i Rosjanie) dysponowała oddziałami liczącymi od kilkunastu do kilkuset żołnierzy. Sporadycznie jednostki taktyczne walczących przekraczały liczbę tysiąca żołnierzy, jak miało to miejsce w Dęborzynie w 1770 r., Majdanie Królewskim w 1771 r. i Rzeszowie w 1772 r.
Iwonicka ziemia także nasączona jest krwią Konfederatów Barskich. Na polach pomiędzy Iwoniczem, Rogami i Miejscem Piastowym 6 kwietnia 1769 roku doszło do krwawego starcia pomiędzy wojskami konfederackimi a rosyjskimi żołdakami. Pamiątką tego wydarzenia jest mogiła Konfederatów Barskich w Rogach. Na usypanym kurhanie otoczonym starymi drzewami znajduje się kamienna kapliczka oraz drewniana tablica z napisem „Mogiła Konfederatów Barskich. W 1769 r. na pobliskich polach walczył Kazimierz Pułaski z Rosjanami. Spoczywają tu polegli w walce żołnierze”.
W tradycji i przekazie ludowym zachowała się także „Przyśpiewka spod Iwonicza” z czasów Konfederacji Barskiej, bardzo popularna i cytowana przez niemal wszystkich autorów zajmujących się profesjonalnie historią konfederacji. Oto jej treść:
„Konfederak za półtorak,
A Moskal za szeląg.
Konfederak do szabelki,
Moskal go się przeląk”
Stanowi ona fragment obszernej wielozwrotkowej pieśni, zachowanej w tradycji i ludowym przekazie mieszkańców Iwonicza. Konfederak to w gwarze konfederat, natomiast półtorak i szeląg stanowią srebrne monety, bite w Polsce i na Litwie za czasów Zygmunta III i Jana Kazimierza, równe odpowiednio wartości 1,5 grosza oraz 1/3 grosza.
Nie zawsze spójna polityka przywódców Konfederacji Barskiej w pewnych jej okresach rodziła konflikty, które niejednokrotnie skutkowały zbrojnymi potyczkami pomiędzy zwaśnionymi oddziałami i frakcjami konfederackimi. Do takich bratobójczych walk dochodziło m.in. w Strzegocicach, Iwoniczu, Grabie, Lesku i Kolbuszowej. Między 1 a 3 maja 1769 roku w Iwoniczu doszło do starcia dwóch oddziałów konfederackich dowodzonych odpowiednio przez Kazimierza Pułaskiego – będącego wówczas regimentarzem województwa krakowskiego i sandomierskiego, oraz Józefa Bierzyńskiego – ówczesnego marszałka sieradzkiego. Tak pisze o nim Janusz Roszko w „Ostatnim Rycerzu Europy” – opowieści biograficznej o Kazimierzu Pułaskim:
„Oto Bierzyński otrzymał instrukcje od biskupa Krasińskiego i podskarbiego Wessla, politycznych przywódców konfederacji w kraju. Lubomirskiego, a z nim razem Pułaskiego należy odsunąć. Gdyby nie chcieli uznać władzy Bierzyńskiego i jego kolegów marszałków obranych w obozie pod Muszynką – najechać ich! (…) Szedł gdzieś z Gorlic na Krosno i dalej dnia następnego, bo chyba 2 maja [1769 r.] przydarzyła się ta przykra historia, która świadczy, że do walk bratobójczych z oddziałem Pułaskiego jednak doszło (…) Zetknęli się pod Iwoniczem. Nie odtworzymy tego spotkania – tyle tylko wiadomo, że Kazimierz ma skaleczoną rękę. Pisze za niego kto inny list do księcia Marcina [Lubomirskiego]. Tłumaczy się, że obcej do pisania używa ręki „bom na swoje kalika, ale nie na zawsze”. Informuje, że to „po zakończeniu tragedii z komendą jmp Bierzyńskiego w Iwoniczu””.
Wśród konfederatów oraz wśród współczesnych im ludzi powtarzany był przekaz, że rana zadana Pułaskiemu pod Iwoniczem „ma rosyjską przyczynę”. List, którego słowa zostały zacytowane i którego fragmenty przytacza również prof. Władysław Konopczyński w swojej książce „Kazimierz Pułaski. Życiorys” (Kraków, 1931) pisany był w iwonickim dworze, gdzie po potyczce zaopatrzono i ugoszczona późniejszego bohatera dwóch narodów: polskiego i amerykańskiego.
Rondo im. Konfederatów Barskich w Iwoniczu? Jest projekt uchwały
Niezwykle istotną sprawą dla podtrzymania pamięci i tradycji ważnych wydarzeń historycznych, a przez to tożsamości narodowej Polaków, jest dbałość o godne upamiętnienie swoich bohaterów. Na ziemiach dawnej Galicji, gdzie swą obecność tak mocno zaznaczyli Konfederaci Barscy, istnieje szereg miejsc przypominających o potyczkach i zbrojnych starciach sprzed 250 lat. Jeszcze więcej wciąż jest jednak do odkrycia. Pochowanych w bezimiennych mogiłach Konfederatów upamiętniono na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie jedna z tablic nosi napis: „Konfederacja Barska 29 II 1768 – 18 VII 1772”. Iwonicz, jako miejscowość dosłownie naznaczone obecnością uczestników tego pierwszego polskiego powstania narodowego, na czele z jego przywódcą Kazimierzem Pułaskim, ma szczególne zobowiązanie do dokonania godnego upamiętnienia obrońców Ojczyzny. Wybudowane w 2017 roku – jedyne rondo w Iwoniczu – powinno nosić imię Konfederatów Barskich. Położone jest bowiem na ziemiach należących niegdyś do iwonickiego dworu, którego właścicielami byli kolejno Józef Salezy Ossoliński i Michał Ostaszewski – jeden z przywódców Konfederacji Barskiej i zwolennik Konstytucji 3 Maja. To na iwonickiej ziemi doszło do starcia wojsk konfederackich z Rosjanami. To wreszcie w iwonickim dworze przebywał Kazimierz Pułaski, zraniony podczas potyczki dwóch oddziałów konfederackich. Okrągła 250. rocznica zawiązania Konfederacji Barskiej jest zatem doskonałą okazją do trwałego wpisania Konfederatów Barskich w krajobraz naszej miejscowości. Liczę na to, że przygotowany przeze mnie projekt uchwały znajdzie szerokie poparcie w Radzie Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju i Radzie Powiatu Krośnieńskiego, ale przede wszystkim wśród mieszkańców Iwonicza.
Pieśń Konfederatów Barskich. Wyraz miłości do Boga i Ojczyzny
Nigdy z królami nie będziem w aliansach,
Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi,
Bo u Chrystusa my na ordynansach,
Słudzy Maryi.
Więc choć się spęka świat i zadrży słońce,
Chociaż się chmury i morza nasrożą,
Choćby na smokach wojska latające,
Nas nie zatrwożą.
Bóg naszych ojców i dziś jest z nami!
Więc nie dopuści upaść w żadnej klęsce,
Wszak póki On był z naszymi ojcami,
Byli zwycięzce!
Więc nie wpadniemy w żadną wilczą jamę,
Nie ulękniemy przed mocarzy władzą,
Wiedząc, że nawet grobowce nas same
Bogu oddadzą.
Ze skowronkami wstaliśmy do pracy
I spać pójdziemy o wieczornej zorzy.
Ale w grobowcu my jeszcze żołdacy
I hufiec Boży.
Bo kto zaufał Chrystusowi Panu
I szedł na święte Kraju werbowanie,
Ten, de profundis, z ciemnego kurhanu
Na trąbę wstanie.
Bóg jest ucieczka i obrona naszą!
Póki On z nami całe piekła pękną!
Ani ogniste smoki nas ustraszą
Ani ulękną.
Nie złamie nas głód, ni żaden frasunek,
Ani zhołdują żadne świata hołdy;
Bo na Chrystusa my poszli werbunek
Na Jego żołdy.
Wszechmocny Boże, Ojców naszych panie,
W Tobie nadzieja nasza i odwaga.
O wsparcie Twoje, o swe zmartwychwstanie,
Twój lud Cię błaga!
Dawno o Panie, już nas jarzmo ciśnie
Dziedzinę naszą wrogi rozsypały
Niech po dniach kary dzień łaski rozbłyśnie
Wróć nas do chwały!
Krwi nie wołamy, zdobyczy nie chcemy,
Nie chcemy mordów – do łupiestw niezdolni,
Tylko odzyskać Ojczyznę pragniemy,
Tylko być wolni!
Ty coś przez wieki był z ojcy naszymi,
O powróć wnukom dziadów ich spuściznę,
O Boże polskiej pobłogosław ziemi,
Zbaw nam Ojczyznę!
opr. Grzegorz Nieradka
Podczas tegorocznego Ogólnopolskiego Zjazdu Orszaków Trzech Króli w Warszawie nie mogło zabraknąć reprezentacji z Iwonicza. Koordynator Iwonickiego Orszaku Trzech Króli odebrał z rąk Przewodniczącego Rady Fundacji dyplom oraz upominki będące wyrazem podziękowania i wyróżnienia pracy tych wszystkich, którzy od czterech lat angażują się w organizację jednego z największych wydarzeń religijnych i kulturalnych w Gminie Iwonicz-Zdrój.
Spotkanie rozpoczęło się w sobotę, 10 marca 2018 r. w Pałacu Arcybiskupów Warszawskich. Wziął w nim udział JE ks. kard. Kazimierz Nycz Metropolita Warszawski, który przyjął jednocześnie życzenia z okazji obchodzonych niedawno imienin. Zarząd Fundacji przedstawił księdzu kardynałowi reprezentantów diecezji z całej Polski. Archidiecezję Przemyską reprezentował Grzegorz Nieradka, koordynator Iwonickiego Orszaku Trzech Króli. Następnie Metropolita wygłosił słowo do uczestników. W trakcie wystąpienia ks. kardynała w tle prezentowane były zdjęcia m.in. z Iwonickiego Orszaku. Po wnikliwym podsumowaniu wszystkich osiągnięć i przerwie kawowej wszyscy odmówili wspólnie modlitwę Anioł Pański. Następnie odbyła się ceremonia wręczenia dyplomów. Odbierając wyróżnienie Koordynator z Iwonicza podzielił się swoimi doświadczeniami, omówił także specyfikę Iwonickiego Orszaku podkreślając zaangażowanie w jego organizację Sióstr Felicjanek z uczniami Szkoły Podstawowej im. ks. Antoniego Podgórskiego oraz Ojców Bonifratrów i ich podopiecznych. Przypomniał także o ogłoszonych niedawno wynikach ogólnopolskiego konkursu fotograficznego „Orszak obiektywnie – Święta Rodzina”, w którym zwyciężyło zdjęcie z IV Iwonickiego Orszaku Trzech Króli.
